Əmrah Həsənli: “Yeni modelin uğurlu işləməsi üçün şəffaf və obyektiv mexanizmlər zəruridir”
Milli Məclisdə “Ümumi təhsil haqqında” qanuna ediləcək dəyişikliklərin müzakirəsi zamanı müəllimlərin sosial rifahı və təhsilin keyfiyyətinin artırılması məsələləri diqqət mərkəzində olub. Elm və təhsil nazirinin müavini İdris İsayev bildirib ki, yaxın zamanda müəllimlərin əməkhaqlarının artırılması ilə bağlı yeni təkliflər hazırlanacaq. Onun sözlərinə görə, bəzi təhsil müəssisələrində müəllimlik ixtisasına marağın azalması bu sahədə keyfiyyətli kadrların cəlb edilməsini çətinləşdirir. Nazir müavini əlavə edib ki, gələcəkdə müəllimlərin əməkhaqqı yalnız dərs saatına görə deyil, ümumi iş saatına əsasən müəyyən ediləcək ki, bu da onların əməyinin daha ədalətli qiymətləndirilməsinə şərait yaradacaq.
Təhsil İşçilərinin Həmrəyliyi Alyansının (TİHA) sədri, təhsil eksperti Əmrah Həsənli isə Sherg.az-a açıqlamasında bildirib ki, müəllimlərin əməkhaqqı dərs saatına deyil, iş saatına əsasən müəyyənləşdirilərsə, bu, təhsil sistemində həm struktur, həm də dəyərlər səviyyəsində ciddi dəyişikliklərə səbəb ola bilər:
“Bu model müəllimin fəaliyyətinə yalnız sinifdə keçdiyi dərs kontekstində deyil, bütöv bir iş prosesi kimi baxmağı tələb edir. Müəllim təkcə auditoriyada deyil, dərsdənkənar hazırlıq, qiymətləndirmə, valideynlərlə əlaqə, pedaqoji tədqiqat və fərdi inkişaf kimi çoxşaxəli fəaliyyətlər həyata keçirir. Buna görə əməkhaqqının iş saatına əsaslanması müəllimin əməyini daha dolğun qiymətləndirmək üçün real zərurətdir.
Motivasiya baxımından bu model düzgün tətbiq olunarsa, müəllimlərin həm maddi, həm də mənəvi baxımdan dəyər hissini artıracaq. Çünki indiki şəraitdə bir çox müəllim sinifdəki dərs yükündən kənar işinə görə əməkhaqqı almır, bu isə həm keyfiyyətin, həm də innovativ yanaşmaların qarşısını alır. Əgər yeni sistemdə bu işlər ölçülə bilən meyarlarla qiymətləndirilsə, müəllim həm fərdi inkişafına, həm də məktəb mühitinin ümumi keyfiyyətinə daha çox töhfə verməyə çalışacaq”.
Ə.Həsənlinin sözlərinə görə, bu modelin uğurlu işləməsi üçün şəffaf və obyektiv mexanizmlər zəruridir:
“Əvvəla, “iş saatı” anlayışının məzmunu dəqiq müəyyən olunmalıdır, yəni müəllimin sinifdə, məktəbdə və məktəbdənkənar fəaliyyətlərinin hansı hissəsi bu çərçivəyə daxildir. İkinci, elektron izləmə və hesabat sistemləri qurulmalı, amma bu sistem nəzarət vasitəsinə çevrilməməli, müəllimə etimad prinsipi üzərində işləməlidir. Üçüncü, məktəb rəhbərlərinin subyektiv münasibəti əməkhaqqına təsir etməməlidir, yəni meyarlar mümkün qədər standartlaşdırılmalı, bütün müəllimlər üçün bərabər tətbiq olunmalıdır.
Əgər bu model mərhələli şəkildə və müasir idarəetmə yanaşmaları ilə həyata keçirilsə, o zaman təkcə müəllimlərin maaş strukturunu deyil, bütövlükdə təhsilin keyfiyyət fəlsəfəsini dəyişə bilər. Müəllim artıq “dərs verən” deyil, “təhsil yaradan” kimi qiymətləndirilər və bu da həm peşəyə cəlbedicilik, həm də sistemdə davamlı keyfiyyət artımı gətirər”.
